İyulun 5-də Bakıda səfərdə olan İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyan Azərbaycan səfirliyinə qarşı törədilmiş terror aktının İranın məhkəmə və hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən çox ciddi şəkildə araşdırıldığını bildirdi və Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinin fəaliyyətinin tezliklə bərpa olunacağına ümidvarlığını ifadə etdi.

Son illər İran-Azərbaycan münasibətləri gərgindir. Münasibətlərin xüsusi gərgin fazası bu ilin yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə hücumundan sonra başlayıb.

Ekspertlər hesab edir ki, İran-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşmasının bir neçə şərtləri var.

Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin sədr müavini Hikmət Babaoğlu Turana bildirib ki, İranın xarici işlər naziri Azərbaycanın səfirliyinə hücum edən şəxsin cəzalandırılmasından qəti danışmadı: “O öz tvitter hesabında bildirdi ki, əgər belə bir şey varsa, tapılacaq. Yəni qeyri-dəqiq və şərti cümlələri qurdu. Ona görə də Azərbaycana gəlməmişdən əvvəl onun tvitterdə yazdığı fikirlər riyakarlıqdan başqa bir şey deyil. Çünki görüş zamanı o Azərbaycan Prezidentindən xahiş etdi ki, Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyi işini bərpa etsin, Azərbaycan Prezidenti isə dedi ki, biz terrorçuların cəzalandırılacağına ümid edirik. Ancaq İranın xarici işlər naziri həmin terrorçuların cəzalandırılması barədə heç nə deməyib”.

Deputat qeyd edib ki, başqa bir tərəfdən Azərbaycana gəlməmişdən bir neçə gün qabaq Şimal-Cənub dəhlizinin Azərbaycan üzərindən deyil, Türkmənistan və Xorasan üzərindən çəkilməsi barədə müzakirələr aparılıb: “Belə olan halda biz İranın riyakar siyasətini 30 ildir tanıyırıq, bu gün də bu siyasət davam edir. Hesab efirəm ki, İranın xarici işlər naziri öz sözlərində səmimi deyildi”.

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, münasibətlərin yaxşı olması həm Azərbaycana, həm İrana lazımdır: “İran istəmir ki, bu bölgədə İsrail güclü olsun, Azərbaycanda İsrailin güc potensialı olsun. Həmçinin İran sanksiyalar altındadır, ciddi iqtisadi problemləri var. Bu baxımından İran əlavə başağrısı və regionda əlavə düşmənin olmasını istəmir”.

Buna da bax:

İran Azərbaycan səfirliyinə hücumla bağlı bəyanat yayıb

Ekspertin fikrincə, Azərbaycanla İran arasında bir neçə problem var: “Biri Zəngəzur projesidir. İlham Əliyevin Zəngəzur ritorikası, keçən ilin sentyabrında Ermənistan-Azərbaycan sərhədində atəşkəsin pozulması İranı narahat edir. İranın istəyi odur ki, onunla Ermənistan arasında olan sərhəd dəyişməsin və orada hər hansı bir dəhliz olmasın. İkinci məqam isə İsraillə Azərbaycanın arasında ilk növbədə hərbi sahədə münasibətlərin daha da dərinləşməsidir. Bu, İran üçün narahatedici faktordur”.

Onun fikrincə, Azərbaycan üçün isə narahatedici faktor o idi ki, İranın birbaşa Qarabağ erməniləri ilə bir kommunikasiyası var idi, İrandan Ermənistan vasitəsilə Qarabağa silah göndərilirdi:

“İndi bunun qarşısı alındı, Laçında nəzarət-buraxılış məntəqəsi quruldu. Azərbaycanın digər istəyi də odur ki, İran Zəngəzur dəhliz ( Ermənistanın Sünük bölgəsindən keçəcəyi gözlənən ) məsələsinə müdaxilə və Ermənistana bu mənada təzyiq etməsin. Digər problem İranın Azərbaycanda dini şəbəkəsinin qurmasıdır. Azərbaycanın istəyi odur ki, İran bu şəbəkələri yaratmasın, dini ekspansiyadan əl çəksin”.

A.Qasımlının sözlərinə görə, kəskin ritorikasına baxmayaraq, Azərbaycan İranla münasibətlərini heç vaxt tam kəsməyib. “İran tərəfi də bunu gözəl başa düşür. Azərbaycan elitasının və İran rejimin maraqları bir çox məqamlarda üst-üstə düşür və iki ölkə arasında ciddi gərginliyin olmasını zənn etmirəm”.

Yazida səslənən tənqidi fikirlərə, İranın Azərbaycandakı Səfirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.

Xatırlatma

Yanvarın 27-dəAzərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə silahlı hücum olub. Hücum edən şəxs səfirlik əməkdaşlara atəş açıb. Hücum nəticəsində diplomatik nümayəndəliyin mühafizə xidmətinin rəhbəri Orxan Əsgərov həlak olub, iki mühafizəçi isə yaralanıb. Daha sonra Azərbaycan səfirliyinin əməkdaşları Tehrandan evakuasiya edilib, səfirliyin fəaliyyəti dayandırılıb.

Azərbaycan bu hücumu "terror aktı" adlandırıb. XİN isə vətəndaşları İrana səfərdən çəkinməyə çağırıb. İran səfirliyə silahlı hücumun araşdırılacağını bəyan edib.

Buna da bax:

Fərid Səfərli casus olmadığını deyir

Buna da bax:

İran Azərbaycan səfirliyinə hücumla bağlı bəyanat yayıb

"Reuters"in xəbərinə görə, 19 Nobel mükafatı laureatı ABŞ prezidenti Donald Trampa açıq məktubla müraciət edərək onu 1300 siyasi məhbusun azadlığı üçün Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkoya təzyiq göstərməyə çağırıb.

Məktubda Lukaşenko ilə telefon danışığında siyasi məhbuslar məsələsini qaldırdığı üçün Trampa təşəkkür edilib və ABŞ prezidentinin bu istiqamətdə daha çox iş görməsi istənilib.

Məktubda vurğulanıb ki, siyasi məhbusların azad olunması yalnız Belarus xalqı üçün ədaləti bərpa etməyəcək, həm də barışıq və dialoqa yol açacaq.

Məktubu imzalayanlar arasında Nobel Sülh Mükafatı laureatı Oskar Arias, ədəbiyyat üzrə laureatlar Svetlana Aleksiyeviç və Herta Müller, həmçinin fizika, kimya, tibb və iqtisadiyyat üzrə 16 laureat var.

Onlar həmçinin ölkədə siyasi motivli təqiblərə son qoymağa çağırıblar ki, Lukaşenko 2020-ci ildə mübahisəli seçkilərlə bağlı küçə etirazlarını yatırdıqdan sonra kütləvi şəkildə xaricə qaçan belarusların geri qayıtması asanlaşsın.

Xatırlatma

Avqustun ortalarında Tramp "Truth Social" şəbəkəsində Lukaşenko ilə söhbəti barədə yazaraq bildirib ki, o, 16 məhbusun azad olunmasına görə Lukaşenkoya təşəkkür edib. Belarus hakimiyyəti iyunda müxalifətçi Sergey Tixanovski, AzadlıqRadiosunun Belarus xidmətinin keçmiş jurnalisti İqor Karney, Minsk Dilçilik Universitetinin keçmiş dosenti Natalya Dulina və bir neçə digər siyasi məhbusu əfv sərəncamı ilə azadlığa buraxıb. Onların əksəriyyəti Litvaya aparılıb.

Tramp həmçinin bildirib ki, uzun illər insan haqlarının pozulmasına və Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibəyə verdiyi dəstəyə görə Qərb ölkələrinin boykot etdiyi Lukaşenko ilə görüşü səbirsizliklə gözləyir. Lukaşenko Trampı Minskə səfərə dəvət edib.

Lukaşenko ölkədə siyasi məhbusların mövcudluğunu dansa da, vətəndaşların etirazlara və fərqli düşüncələrə görə təqibi bugünə qədər davam edir.

Buna da bax:

Putinlə münasibətləri yaxşılaşdırmaq istəyən Tramp Lukaşenkoya da zəng vurur

ABŞ Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) daha dörd hakim və prokuroruna sanksiya tətbiq edib. Bu barədə ABŞ Maliyyə Nazirliyinin Xarici aktivlərə nəzarət idarəsinin saytında məlumat verilib.

Dövlət katibi Marko Rubio Vaşinqtonun qərarını belə izah edib ki, BCM "milli suverenliyi görməməzlikdən gəlməyə davam edir" və ABŞ-nin siyasi motivli hesab etdiyi ABŞ və İsrail vətəndaşlarına qarşı istintaq hərəkətləri həyata keçirir. Rubionun bəyanatında BCM-in hərəkətləri "milli təhlükəsizliyə təhdid" adlandırılıb.

İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu Birləşmiş Ştatların qərarını alqışlayaraq bunu "İsraili və İsrail ordusunu gözdən salmağa yönəlmiş yalan kampaniyasına qarşı ədalətli addım" adlandırıb. Sanksiyaya məruz qalanlar arasında fransalı hakim Nikolya Qiyu da var. O, Qəzza zolağında İsrail ordusu ilə HƏMAS arasında gedən müharibədə insanlığa qarşı törədildiyi iddia olunan cinayətlər üzrə məhkəmə prosesinə sədrlik edir. BCM daha əvvəl bu işlə bağlı İsrail baş naziri Netanyahunun həbsinə order verib. Bu qərar İsrail və ABŞ-nin kəskin tənqidinə səbəb olub.

Sanksiyalara məruz qalanlar arasında ABŞ hərbçilərinin iştirakı də daxil olmaqla Əfqanıstanda törədildiyi iddia olunan cinayətlərin araşdırılmasında iştirak edən kanadalı hakim Kimberli Prost da var. Sanksiyalar həmçinin iki prokuror köməkçisinə də şamil olunub.

İyunda ABŞ eyni əsaslarla artıq dörd BCM hakiminə sanksiya qoymuşdu. Fevralın 13-də isə Maliyyə Nazirliyi Netanyahunun həbsinə order çıxarılması təşəbbüsü ilə çıxış edən BCM prokuroru Kərim Əhməd Xana sanksiya tətbiq edib. Bu qərar ABŞ prezidenti Donald Trampın BCM-ə qarşı sanksiyalar barədə fərmanından sonra verilib. Həmin qərar məhkəmənin Vaşinqtonun və onun müttəfiqlərinin, həmçinin İsrailin maraqlarına toxunan istintaq əməllərinə cavab olaraq qəbul edilib.

Nə ABŞ, nə də İsrail Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin üzvüdür və onun yurisdiksiyasını tanıyır. Lakin 120-yə yaxın ölkə, o cümlədən Aİ ölkələrinin əksəriyyəti BCM-i tanıyır.

Astana məhkəməsi AzadlıqRadiosunun (RFE/RL) Qazaxıstan Xarici İşlər Nazirliyinə (XİN) qarşı qaldırdığı iddianı təmin etməyib.

Bu barədə radionun Qazaxıstan xidməti məlumat yayıb.

Ötən il qəbul edilmiş qanuna əsasən, Qazaxıstanda xarici media əməkdaşlarının fəaliyyəti qadağan olunub. XİN əvvəlcə AzadlıqRadiosunun Qazaxıstan xidmətinin yeddi, sonra isə daha doqquz jurnalistinə akkreditasiya verməkdən imtina edib. Bu gün məhkəmə ilk yeddi jurnalistlə bağlı qərar çıxarıb.

Daha əvvəl bir sıra beynəlxalq insan haqları təşkilatları Qazaxıstan hökumətinin akkreditasiya verməməsini pisləyib. "Human Rights Watch" bu qərarı "mediaya qarşı açıq hücum" adlandırıb. Beynəlxalq Jurnalistlər Federasiyası (IFJ) bunu "mətbuat azadlığına və jurnalistlərin öz peşəsi ilə məşğul olmaq hüququna hücum" kimi xarakterizə edib.

Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi (CPJ) isə Qazaxıstan hakimiyyətini AzadlıqRadiosunun Qazaxıstan xidməti əməkdaşlarına akkreditasiya verməyə çağırıb və qeyd edib ki, "AzadlıqRadiosunun cəsarətli reportajları Qazaxıstan mediasında mərkəzi yer tutur".

ABŞ prezidenti Donald Tramp avqustun 19-da bildirib ki, Rusiya və Ukrayna arasında sülh razılaşması əldə olunduqdan sonra Avropa təhlükəsizlik qüvvələri Ukraynaya göndəriləcəyi təqdirdə onlara havadan dəstək verməyə hazırdır.

Tramp televiziyaya müsahibəsində deyib ki, Avropa ölkələri öz qoşunlarını Ukraynaya göndərməyə hazırdır. "Onlara kömək etməyə hazırıq, xüsusən də biz hava məkanından danışırıqsa, çünki heç kimin bizim kimi arsenalı yoxdur", - Tramp qeyd edib. O, bu dəfə də Amerika qoşunlarının Ukraynaya göndərilməsini istisna edib.

"The Wall Street Journal" isə yazır ki, Ukrayna ərazisindən kənarda olacaq ABŞ hərbi təyyarələri Avropanın (sülhməramlı) kontingentinə hava dəstəyini təmin etmək üçün istifadə oluna bilər - ABŞ bu qüvvələri qorumaq üçün Ukrayna yaxınlığında hava hücumundan müdafiə sistemləri yerləşdirə bilər, həmçinin hərbi nəqliyyat təyyarələri Avropa qoşunlarını və hərbi texnikasını daşıya bilər.

Keçən həftə Alyaskada Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşdən sonra prezident Tramp Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin rəhbəri general Den Keynə Ukrayna ərazisində yerləşdirilə biləcək beynəlxalq qüvvələri dəstəkləmək üçün variantlar hazırlamağı tapşırıb.

Trampın sözlərinə görə, o, Rusiya ilə Ukrayna arasında sülh sazişinə riayət olunmasının təminatçısı kimi Avropa hərbçilərinin Ukrayna ərazisində yerləşdirilməsinə Putinin razılıq verəcəyini gözləyir.

Moskva NATO qüvvələrinin belə əməliyyatda iştirakının onun üçün qəbuledilməz olduğunu israr etməkdə davam edir.

2025-ci ilin birinci yarısında Azərbaycan neftinin bir barelinin orta ixrac qiyməti 73.8 ABŞ dollarına bərabər olub.

Bu barədə Maliyyə Nazirliyinin bu gün, avqustun 19-da yaydığı "2025-ci ilin dövlət və icmal büdcələrinin yarımillik icrasına dair arayış və ilin sonuna gözləntilər" sənədində bildirilir.

Bu rəqəm büdcədə neftin bir barelinin götürülmüş qiymətindən (70 ABŞ dollar) 5.4 faiz çoxdur. Amma 2025-ci ilin birinci rübündə Azərbaycan neftinin orta ixrac qiyməti 77 dollardan yüksək idi.

Müstəqil iqtisadçılar hesab edirlər ki, neftin qiymətlərində düşüş davam edərsə, bu, Azərbaycan dövlət büdcəsinin icrasında problemlər yarda bilər. Onlar vurğulayırlar ki, Azərbaycan ixracının 90 faizi neft və qazın payına düşür.

İqtisadçıların sözlərinə görə, 2014-cü ildə dünyada neft kəskin ucuzlaşanda Azərbaycan hökuməti iqtisadi şaxələnməni qarşısına məqsəd qoysa da, keçən illər ərzində qeyri-neft sektorunda ciddi uğurlar əldə edilməyib.

Hazırda Türkiyədə 45 min nəfərə yaxın azərbaycanlı tələbə təhsil alır.

Bu barədə Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyindən (TKTA) məlumat verilib.

Qurum bildirir ki, ümumilikdə 2019-2024-cü illər üzrə xaricdə əldə olunan kvalifikasiyaların (sertifikat, attestat, diplomun) tanınması üzrə TKTA-ya 22 min 578 müraciət daxil olub. Bu müraciətlərin 5 min 327-si (19 faiz) Türkiyənin payına düşür.

Ötən altı ilə münasibətdə Türkiyədə təhsillə bağlı həmin müraciətlərin 5 min 107-si barədə müsbət, 220-dən isə imtina qərarı verilib. "İmtina səbəblərinə nəzər saldıqda Azərbaycan qanunvericiliyində nəzərdə tutulmayan "açık öğretim" təhsil forması üzrə kvalifikasiyaların tanınmama faizinin kifayət qədər yüksək olması... əsas diqqət yetirilməli olan məqamlardır", - məlumatda əlavə edilir.

Qurumun açıqlamasına görə, 2019–2024-cü illər üzrə Türkiyənin ali təhsil müəssisələrinin diplomlarının tanınması üçün edilən müraciətlərin sayında əhəmiyyətli artım müşahidə olunsa da, ümumi 5 min 327 müraciətdən yalnız 19.71 faizi beynəlxalq reytinqlərdə ilk 1000-likdə yer alan universitetlərə aiddir.

Hər il Azərbaycandan Türkiyəyə ali təhsil üçün gedənlərin sayı artır. Dörd-beş il öncə Türkiyədə təhsil alan Azərbaycan gənclərinin sayı 20 mindən bir qədər çox göstərilirdi.

Fəaliyyətini dayandıran "Gənc Qazilər" İctimai Birliyinin (İB) sədri Hacı Vəliyevin barəsində olan həbs-qətimkan tədbirinin müddəti uzadılıb.

Bununla bağlı bu gün, avqustun 18-də Xətai rayon Məhkəməsində təqdimata baxılıb.

Məhkəmə həbs müddətinin daha 20 gün uzadılması barədə qərar verib.

H.Vəliyev bu il aprelin 1-də həbs edilib. O, Cinayət Məcəlləsinin 221.3-cü (Silahdan və ya silah qismində istifadə olunan əşyalardan istifadə edilməklə xuliqanlıq...) və 186.1-ci (Özgənin əmlakını qəsdən məhv etmə və ya zədələmə - zərərçəkmiş şəxsə xeyli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) maddələri ilə ittiham olunur. Onun bir neçə dəfə həbs müddəti uzadılıb.

H.Vəliyevin həbsindən sonra "Gənc Qazilər" İB-nin fəaliyyətinin dayandırıldığı açıqlanıb. Bu barədə həmin qurum adından yayılan məlumatda qeyd olunub ki, son dövrlər yaranmış bir sıra obyektiv, subyektiv səbəblər, o cümlədən üzvlər arasında əlaqələrin zəifləməsini nəzərə alaraq, təşkilatın fəaliyyəti ilə bağlı geniş müzakirələr aparılıb: "...Birliyin fəaliyyətinin bu mərhələdə dayandırılmasının daha məqsədəuyğun olduğu qənaətinə gəlmişik".

H.Vəliyev sosial şəbəkələrdə tənqid çıxışları ilə də tanınırdı. O, xüsusilə İkinci Qarabağ müharibəsindən sonrakı dövrdə döyüşlərdə sağlamlığını itirmiş hərbçilərin və ya həlak olanların ailələrinin problemlərini ictimailəşdirib.

"Gənc Qazilər" İB 2021-ci ildə "Qarabağ Qaziləri" İB-nin əsasında yaradılmışdı.

H.Vəliyev müharibədə gözlərinin birini itirib. Onun digər gözündə də problem olduğu bildirilir.

2025-ci ilin 7 ayında Azərbaycana ümumilikdə 1 milyard 170 milyon 990 min ABŞ dolları dəyərində 63 min 401 ədəd avtomobil idxal olunub.

Bu barədə Dövlət Gömrük Komitəsindən bildirilib.

2024-cü ilin yanvar-iyul ayları ilə müqayisədə ölkəyə idxal olunan avtomobillərin sayı 23.9 (12 min 222 ədəd), dəyəri isə 24.1 faiz ( 227.1 milyon dollar) artıb.

Amma əvəzində ölkədə avtomobil istehsalı azalıb.

Maşın, avadanlıq, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı sahələrində 2025-сi ilin yanvar-iyul aylarında 355.1 milyon manatlıq məhsul istehsal edilib.

Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatında bildirilib. Əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə maşın və avadanlıqların istehsalı 10.6 faiz artıb, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı isə 12.7 faiz azalıb.

Rəsmi məlumata görə, bu ilin 7 ayında 2 min 292 ədəd və ya əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 232 ədəd az minik avtomobili istehsal olunub.

Bir sıra ekspertlər də hesab edir ki, Azərbaycanda avtomobil istehsalı bir növ görüntü xarakter daşıyır. Onların fikrincə, bu, avtomobil istehsalından çox onun yığılması kimi qiymətləndirilməlidir, çünki onların əksər hissələri xaricdən idxal edilir.

Ekspertlər vurğulayır ki, hökumət daxili bazarı qorumaq adı ilə avtomobillərin gömrük idxal rüsumlarını yüksək tutur.

Macarıstanın xarici işlər naziri Peter Siyarto X platformasındakı paylaşımında bildirib ki, onun ölkəsinə gedən neft kəmərinə hücumdan sonra Rusiyadan ölkəyə neft nəqli dayandırılıb. Siyartonun sözlərinə görə, Kiyev enerji infrastruktura yenidən hücum edib və bununla da "Budapeştin enerji təhlükəsizliyinə zərbə vurub".

Macarıstanın XİN rəhbəri hadisənin dəqiq nə vaxt və harada baş verdiyini açıqlamayıb. O, Rusiya energetika nazirinin müavini Pavel Sorokinə istinadən qeyd edib ki, mütəxəssislər boru kəmərinin işini təmin edən transformator yarımstansiyasının bərpası üzərində işləyirlər. Neft tədarükünün nə vaxt bərpa olunacağı, hələlik, məlum deyil.

Siyarto iddia edib ki, Brüssel və Kiyev Macarıstanı Ukraynadakı müharibəyə cəlb etməyə çalışır. "Ukraynanın enerji təchizatımıza təkrar hücumları da eyni məqsədə xidmət edir", - macar nazir əlavə edib.

Nazir bu müharibənin onların müharibəsi olmadığını vurğulayaraq "ukraynalı qərar qəbul edənlərə xatırlatma: Macarıstandan alınan elektrik ölkənizin elektrik enerjisi ilə təmin olunmasında mühüm rol oynayır", - deyə əlavə edib.

Ukrayna xarici işlər naziri Andriy Sibiqa macarıstanlı həmkarının ittihamlarına X platformasından cavab verib. O, bu müharibəni dayandırmayan tərəfin Moskva olduğunu xatırladıb.

"Macarıstana illərdir deyilir ki, Moskva etibarsız tərəfdaşdır. Buna baxmayaraq, Macarıstan Rusiyadan asılılığını saxlamaq üçün hər cür səy göstərib. Hətta genişmiqyaslı müharibə başlayandan sonra belə. İndi siz şikayətlərinizi və hədələrinizi Moskvadakı dostlarınıza göndərə bilərsiniz", - ukraynalı nazir qeyd edib.

Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına subsidiyaların verilməsi və güzəştlərin tətbiqi üçün 2020-2024-cü illərdə dövlət büdcəsindən 2.2 milyard manatdan artıq vəsait yönəldilib.

Bu barədə Maliyyə Nazirliyinin bu gün, avqustun 18-də yaydığı hesabatda bildirilir.

Vurğulanır ki, son dövrlərdə subsidiyaların məbləği ilə istehsalının həcmi arasında uyğunsuzluqlar aşkar edilib: "Aqrar Subsidiya Şurasının qərarları əsasında hər il üçün müəyyən edilən əkin subsidiyasının əmsallarının dövri olaraq artırılmasına baxmayaraq, həmin bitki növləri üzrə məhsul istehsalında azalmalar müşahidə olunub. Habelə istifadə edilmiş subsidiyanın məbləğinə uyğun istehsal həcminə nail olunmayıb".

Dövri mətbuatda yer alan iddialara görə də, Azərbaycanda bəzi hallarda əkin işləri kağız üzərində aparılıb. Həmin iddialarda vurğulandığına görə, bəzi məmurların qanunsuz əməlləri nəticəsində subsidiyaların verilməsində pozuntu halları baş verib. Lakin hüquq-mühafizə orqanlarının bununla bağlı ayrıca hesabatı olmayıb.

Xatırlatma

Azərbaycanda yanacağın qiymətlərinin artırılması ilə paralel olaraq 2007-ci ildən aqrar subsidiyaların verilməsinə dair qərar açıqlanıb. Sonradan subsidiyaların həcmində artım baş verib.

Bitkiçilik üzrə subsidiyaların məbləği müxtəlifdir. Onların baza məbləği 200 manat müəyyən edilib. 2024-cü ildə, məsələn, buğdada əkin əmsalı 1.1, əkin subsidiyasının məbləği isə 220 manat götürülüb. 2025-ci ildən etibarən sudan səmərəli istifadənin və ətraf mühitin qorunmasının dəstəkənməsi məqsədilə müasir suvarma sistemləri tətbiq edilən əkin sahələrinə görə 60 manat əlavə əkin subsidiyasının veriləcəyi açıqlanıb.

Təkrar əkinlərə görə əkin subsidiyası 2025-ci ildən etibarən yalnız suvarılan ərazilərdə aparılan əkinlərə şamil edilir.

Tacikistan hökuməti falçı və cadugərlərin xidmətindən istifadəyə görə cərimələrin tətbiqini nəzərdə tutan qanun layihəsini parlamentə təqdim edib. Bu barədə AzadlıqRadiosunun tacik xidməti sənəd layihəsinə istinadən məlumat yayıb.

Əgər qanun layihəsi təsdiqlənərsə, bu, ölkənin İnzibati Xətalar Məcəlləsinə daxil ediləcək. Cadugər və falçıların yanına getməyə görə 375–750 somo (40.27-80.5 ABŞ dolları) cərimə tətbiq olunması təklif edilir.

Tacikistanın İnzibati Xətalar Məcəlləsinə əsasən, cadugərlik və falçılıqla məşğul olmaq inzibati məsuliyyətə səbəb olur. Belə ki, fiziki şəxslər 6 min–7 min 500 somo (645-805 dollar) cərimə və ya 10-15 gün müddətinə inzibati həbs oluna bilərlər.

Əgər bir il ərzində eyni pozuntu təkrar olunarsa, cadugərlik və falçılıqla məşğul olan şəxslər cinayət məsuliyyətinə cəlb edilə bilərlər. Ölkənin Cinayət Məcəlləsində bu halla bağlı 1 ildən 2 ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulur.

Pakistanın şimal-qərbində baş vermiş torpaq sürüşməsi və daşqınlar nəticəsində 340-dan çox insan həlak olub.

Bəzi sakinlər təhlükəli əraziləri tərk etmək barədə onlara xəbərdarlıq edilmədiyini bildirərək hakimiyyət orqanlarını günahlandırıblar. Sakinlərin sözlərinə görə, ucqar bölgələrdə belə elanlar üçün ənənəvi üsul olan məscidlərdən heç bir xəbərdarlıq yayılmayıb.

Hökumət isə bildirib ki, erkən xəbərdarlıq sistemi mövcuddur, lakin qəfil yağan güclü yağışlar səbəbindən daşqın xəbərdarlıqlar verilməzdən əvvəl baş verib.

Avqustun 15-də başlayan qəfil leysan daşqınlara səbəb olub, nəticədə onlarla ev dağılıb, yollar su altında qalıb. Ölkənin Xayber-Paxtunxva əyalətində azı 344 nəfər həlak olub. Pakistanın şimalında yerləşən bu dağlıq əyalətdə ən çox zərər çəkən Buner rayonudur. Yerli rəsmilər bildirib ki, burada 10-12 kənd qismən torpaq altında qalıb.

Əyalətin xilasetmə agentliyinin sözçüsü Bilal Əhməd Faizinin sözlərinə görə, təbii fəlakət nəticəsində Bunerdə azı 208 nəfər həlak olub. O qeyd edib ki, dağıntılar altından cəsədləri çıxarmaq üçün 2 minə yaxın xilasedici prosesə cəlb olunub.

Əyalətin fövqəladə hallar xidməti avqustun 17-də daha 54 cəsədin tapılması barədə məlumat yayıb. Rəsmilər daha əvvəl 150-dən çox sakinin itkin düşdüyünü bildirmişdi.

Xilasetmə əməliyyatı davam edərkən güclü yağış axtarış prosesini son dərəcə çətinləşdirir. Daşqınlar nəticəsində elektrik xətləri və mobil qüllələr zədələndiyi üçün ərazidə elektrik enerjisi və mobil siqnallar yoxdur.

Pakistan Meteorologiya Departamenti isə Xayber-Paxtunxva da daxil olmaqla bir neçə bölgədə yeni yağışların olacağını proqnozlaşdırıb. Avqustun 17-də verilən açıqlamada bildirilib ki, yağışların avqustun 21-dək davam edəcəyi gözlənilir.

Son aylarda baş verən daşqınlar Pakistanın müxtəlif bölgələrində ciddi itkilərə səbəb olub.

Pakistanın Milli Fövqəladə Halların İdarə Olunması İdarəsi bildirib ki, iyundan iyulun sonunadək yağan yağışlar zamanı baş verən daşqınlar nəticəsində əksəriyyəti qadınlar və uşaqlar olmaqla, demək olar, minə yaxın insan ölüb və ya xəsarət alıb.

Mütəxəssislər isə bildirir ki, son illərdə daşqınların artmasının səbəblərindən biri iqlim dəyişikliyidir. İqlim dəyişikliyi nəticəsində yağışlar əvvəlki kimi geniş ərazilərə uzun müddət ərzində bərabər paylanmaq əvəzinə, kiçik ərazilərdə qəfil və şiddətli leysan şəklində yağır.

Bu ilin ilk yarısında Ədliyyə Nazirliyinin rayon (şəhər) qeydiyyat şöbələrində 45 min 616 doğulan körpə qeydə alınıb. Bu, ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 6.3 faiz azdır.

Bu barədə məlumat Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) yanvar-iyul aylarında ölkənin iqtisadi və sosial inkişafının makroiqtisadi göstəricilərində əksini tapıb.

"Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə bu göstərici azalaraq 9.6-dan 9.0-a düşüb. Doğulan körpələr arasında oğlan uşaqlarının xüsusi çəkisi 53.3 faiz, qız uşaqlarının xüsusi çəkisi isə 46.7 faiz olub", - məlumatda qeyd olunub.

Ölkədə doğum son 10 ildə kəskin şəkildə azalıb. Doğum nə az, nə çox düz 60 faiz azalıb. 2014-cü ildə Azərbaycanda 170 min 503 uşaq doğulmuşdu.

Bütün bunlarla belə, əhalinin ümumi sayında cüzi də olsa, artım davam etməkdədir. 2025-ci ilin yanvar-iyun aylarında əhalinin sayı 16 min 833 nəfər və ya 0.2 faiz artaraq 2025-ci il iyulun 1-i vəziyyətinə 10 milyon 241 min 722 nəfərə çatıb.

Yeni doğulan körpələrin sayında oğlanların üstünlük təşkil etməsi isə selektiv abortla izah edilir. Son illər ölkədə abort sayında da ciddi artım var.

Üstəlik, hökumət əhalinin sosial müdafiəsinə aid paketlərin icrasından bəhs etsə də, müstəqil iqtisadçılar deyir ki, əməkhaqqı artımını real inflyasiya artıqlaması ilə yeyir. Bu üzdən yeni doğulan körpələrin sayına sosial amillərin də təsir etdiyi açıqlanıb.

Azərbaycanda 2006-cı ildən uşaqlara verilən aylıq müavinətlər (uşaqpulu) də ləğv edilib.

Rusiyanın Ryazan vilayətinin Şilovski rayonunda yerləşən "Elastik" silah zavodunun barıt sexində baş verən partlayış nəticəsində azı beş nəfər ölüb, 20-yə yaxın insan yaralanıb. Yaralılardan 10-un vəziyyətinin ağır olduğu bildirilib.

"Baza" Teleqram kanalı dağıntıların altında insanların olduğunu və ölənlərin sayının arta biləcəyini yazıb.

2021-ci ilin məlumatlarına görə, zavod artilleriya üçün raketlər, müxtəlif növ təyyarə silahları və sualtı qayıqlar üçün qaz generatorları istehsal edir.

Yerli KİV-in məlumatına görə, sexdə yanğın səhər saat 10:30 radələrində baş verib. Partlayış nəticəsində barıt sexinin binası tamamilə dağılıb.

Partlayışın səbəbi hələlik məlum deyil.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ana müxalifətinin lideri, Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) sədri Özgür Özəli böhtan atması iddiası ilə məhkəməyə verib. Prezident Ərdoğan Bayrampaşada keçirilən mitinqdəki çıxışı, eləcə də Marmara həbsxanasını ziyarət etdikdən sonra açıqlamasına görə Özəldən mənəvi zərər kimi 1 milyon lirə (25 min dollar) tələb edir.

Apreldə də Ərdoğan Özələ qarşı oxşar iddia qaldırmışdı, lakin bu məbləğ daha az - yarım milyon lirə idi. Həmin iddia CHP üzvü və İstanbul Böyük Şəhər Bələdiyyəsinin başqanı Əkrəm İmamoğlu həbs etdikdən sonra qaldırılıb. İmamoğlu gələcək prezident seçkisində Ərdoğanın əsas rəqibi sayılırdı. Lakin o, korrupsiya və başqa cinayətlərdə ittiham olunub və məhkəmə iyulda İmamoğlu barəsində 1 il 8 ay həbs hökmü çıxarıb. İmamoğlu ilə yanaşı, eyni korrupsiya ittihamı ilə CHP-ni təmsil edən Adana, Antalya və Adıyaman bələdiyyələrinin rəhbərləri də saxlanıb.

Ö.Özəlin son açıqlamaları da İmamoğlu işi ilə bağlıdır. O, avqustun 13-də keçirilən mitinqdə İmamoğlunun həbsinə görə prezident Ərdoğanın məsuliyyət daşıdığını bildirib.